Rusya basını panikledi: Beşar Esed'i meydanda yakacaklar, biz bir an önce kaçalım!
Rusya basını panikledi: Beşar Esed'i meydanda yakacaklar, biz bir an önce kaçalım!
Beşar Esed'in akıbetine bağlı hale geldi. Şam yönetimi Moskova'dan Esed'in kendilerine iade edilmesini istiyor. Kremlin'in kararı henüz belli değil ancak Rus basını bu konuyu enine boyuna tartışmaya devam ediyor.
Rus basınında panik: Beşar Esed'i meydanda yakacaklar, biz bir an önce kaçalım!
Tartus ve Hımeymim Üssü'nün geleceği büyük ölçüde Beşar Esed'in akıbetine bağlı hale geldi. Şam yönetimi Moskova'dan Esed'in kendilerine iade edilmesini istiyor. Kremlin'in kararı henüz belli değil ancak Rus basını bu konuyu enine boyuna tartışmaya devam ediyor.
Suriye devriminin sonuca ulaştığı 8 Aralık 2024 günü başkent Şam'dan Moskova'ya kaçan diktatör Beşar Esed'in akıbeti belirsizliğini koruyor. Baas hanedanı devrildikten sonra Tartus ve Lazkiye'deki Rus üslerinin çalışmaya devam edip etmeyeceği büyük ölçüde Esed'in durumuna bağlı hale geldi.
Kritik konu, 28 Ocak 2025 tarihinde Moskova'dan Şam'a gerçekleşen ilk diplomatik ziyaret sırasında tartışıldı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev ile Putin'in Ortadoğu ve Afrika Özel Temsilcisi ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov, Şam'a gelerek Suriye'nin yeni lideri Ahmed Şara ile görüştü.
Kabul sırasında Şara, Beşar Esed rejiminin baş destekçisi olan ve bu yolda Suriye halkının üzerine bombalar yağdırarak katliamlar yürütmüş Rusya'dan yeni dönemde bazı taleplerde bulundu.
Saldırıların yol açtığı yıkımın telafi edilmesi için maddi tazminat, Suriye'nin çıkarlarına, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı gibi şartlar sıralayan Şara, Rus basınına göre, bir samimiyet testi olarak Beşar Esed'in iade edilmesini istedi.
Rus temsilci Mihail Bogdanov ve Suriye lideri Ahmed Şara
Sıcak denizlerdeki tek ikmal noktası Tartus Limanı ile bölgeye hakim Hımeymim Hava Üssü'nü kaybetmek istemeyen Moskova şimdi, Esed'in Şam yönetimine verip verilmeyeceğini tartışıyor.
Rus basınında genel hava, devrik diktatörün üsler pahasına bile olsa iade edilmemesi gerektiği yönünde. Ancak Şam-Moskova ilişkilerinin devam etmesini hayati önemde gören analizler de dikkat çekiyor.
Moskova'daki HSE Üniversitesi'nde öğretim görevlisi Murad Sadıkzade, Russia Today'de yayınlanan makalesinde Rusya ile bağların yeniden kurulabileceğini fakat olumlu süreci Batılı ülkelerin karmaşıklaştırdığını savundu.
"Şam'daki son toplantıda tartışılan temel konulardan biri Tartus ve Hımeymim'deki Rus askeri üslerinin geleceğiydi. Bu konu henüz çözüme kavuşmadı ve her iki taraf da derinlemesine istişarelere devam etme konusunda anlaştı" diyen Sadıkzade, Rus elçilerin daha fazla müzakere için Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani'yi Moskova'ya davet ettiğini yazdı.
Beşar Esed ve Vladimir Putin
'ŞARA NİYE ONU İSTİYOR? MEYDANDA YAKMAK İÇİN Mİ?'
SvPressa yazarı, emekli subay Sergey İşçenko ise ülkesinin Suriye'deki üsleri bir an önce boşaltarak orayı terk etmesi gerektiğini savunuyor.
Suriye'de yönetimi ele alan HTŞ'yi yakın bir döneme kadar 'terörist' olarak tanımladıklarını, Moskova'nın 2013 yılında Ahmed Şara'yı 'aranan teröristler' listesine dahil ettiğini, hatta Rus yetkililerin 2017 yılındaki bir bombardımanda Şara'nın yaralandığına ilişkin söylentiyle sevince boğulduğunu hatırlatan İşçenko, şu ifadeleri kullandı:
"Eylül 2024'te Rus Dışişleri Sözcüsü Maria Zaharova, Heyet Tahrir Şam'ı ve liderini alenen 'terörist pislikler' olarak niteledi. Bundan 7 yıl önce, 4 Ekim 2017'de Rusya Savunma Bakanlığı, Ahmed Şara'nın Rus uçaklarının bombardımanında kolunu kaybettiği ve ağır yaralandığı bilgisini yaydı.
Utanç verici ama Şara'nın her iki eli de mevcut. Fakat aslında onun için ne istediğimiz herkes tarafından anlaşılmıştır. Şimdi bu sakallı 'terörist pislikler' sivil kıyafetlerle Şam'ın merkezine yerleşti ve Rus askerî üslerinin kaderini belirleme yetkisine sahip oldu.
Bogdanov ile Lavrentyev de gerçeküstü bir hamleyle Şam'a giderek ordumuzun biraz daha Suriye'de kalması için Şara'yı ikna etmeye çalıştı. Tartus ve Hımeymim'e 2015'ten beri milyarlarca dolar yatırım yapmıştık. Peki Bogdanov ve Lavrentyev buna karşılık Şara'dan ne duydular? Rusya'ya kaçan Esed'in kendilerine teslim edilmesini...
Sizce bu Moskova'ya bir ültimatom gibi görünmüyor mu? Şara, Esed'i niye ister ki? Emevi Meydanı'nda canlı yayında boğazını kesmek için mi? Yoksa tüm dünyanın gözü önünde metal bir kafeste diri diri yakacak mı? İslâmcıların Esed rejim uçaklarının pilotlarına daha önce ne yaptığını biliyoruz."
Rus gemileri 8 Aralık'tan sonra Tartus Limanı'nı büyük ölçüde terk etti.
'SAKALLI TERÖRİSTLER VARKEN ORADA OLAMAYIZ'
"Rusya'nın böyle bir talebe kesinlikle yanaşmayacağı açıktır. Maddi tazminat konusunda da uzlaşmaya yer yok. Evet, Suriye'de terör çeteleriyle çok mücadele ettik. Onları ülkenin kuzey eyaleti olan İdlib'e sürdük. Şimdi anladığımız kadarıyla Şam'daki yeni yönetim, bunlar için tazminat ödememizi talep ediyor.
Bugün bizim için Suriye fiilen kaybedilmiş durumdadır. Öyleyse Tartus ve Hımeymim'i mümkün olduğunca çabuk boşaltmak gerekiyor.
Libya'da, Bingazi yakınlarındaki el-Hadim'de ve Çad-Sudan sınırındaki Matan el-Sarra yakınlarında yeni Rus askerî üslerinin inşası yoğun biçimde devam ediyor. Askerî nakliye uçaklarımız da Hımeymim'den malzeme taşıyor.
Suriye'deki askerî varlığımızı genişletmeye çalışmaktansa Libya'ya para yatırmak daha uygun olmaz mı? Çünkü başka türlü alınacak bir karar, haydut dinci fanatiklerin kontrolünde olan bir ülkede Rus askerlerini ve subaylarını sıradan rehineler haline getirecektir.
Tartus ve Hımeymim'i tamamen boşaltana kadar herhangi bir şekilde saldırmayacaklarına dair Şara'dan ve sakallı adamlarından güvence almalıyız."
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, devrim sonrası Suriye'ye ilk ziyaretini 22 Aralık 2025 günü gerçekleştirmişti.
TÜRKLER BİZİM HAYATIMIZI NİÇİN KOLAYLAŞTIRSIN?
Aynı gazeteye değerlendirmede bulunan güvenlik uzmanı, akademisyen Aleksandr Perendziev ise Suriye'deki yeni yönetime dair üstenci tavrı devam ettirerek şunları söylüyor:
"Tartus'taki donanma üssü çok önemli. Karadeniz'den Akdeniz'e gidiş gelişlerde ve Afrika rotasında gemilerin lojistik destek noktasıdır. Bizim için Ortadoğu'da son derece önemli olan Hımeymim Hava Üssü'ne de ihtiyacımız var. Suriye'deki yeni yönetim uzun süre iktidarda kalmayabilir. Üsler için onlara ihtiyaç duydukları parayı ödeyelim, parayı severler."
Askeri analist Andrey Ontikov ise Libya'da Hafter'e destek vermeyi sürdüren Moskova'nın, Suriye'deki üslerde kalmaya devam etmesi konusunda Türkiye'den destek göremeyeceğini ileri sürdü:
" Suriye üslerini Libya'da Halife Hafter'e destek için kullanıyoruz. Bu noktada şu soru ortaya çıkıyor: Mevcut Suriye yönetimini destekleyen Türkler bizim hayatımızı niçin kolaylaştırsın? Beşar Esed'in iadesini talep edebilirler ancak bunu kabul edersek itibarımızı kaybederiz."
Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.